Улсын Онцгой комиссын Шуурхай бүлгийн дүгнэлт, эрсдэлийн үнэлгээтэй танилцав
Улсын Онцгой комиссын хуралдаан болж 2019-2020 оны өвөл, хаврын цаг агаарын төлөв байдал, хөдөө аж ахуйн салбар болон нийслэлийн өвөлжилт, агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийж байгаа ажил, үр дүн, Улсын Онцгой комиссын даргын тушаалын дагуу орон нутагт ажилласан Шуурхай бүлгийн дүгнэлт, эрсдэлийн үнэлгээ хийсэнтэй танилцав.
Нийт нутгийн 55 орчим хувьд цасан бүрхүүл тогтжээ
2019-2020 оны өвөл, хаврын цаг агаарын төлөв байдлын талаар Цаг уур, орчны шинжилгээний газрын дарга С.Энхтүвшин мэдээлэл хийв. Өнөөдрийн байдлаар нийт нутгийн 55 орчим хувьд цасан бүрхүүл тогтоод байна. 11 дүгээр сарын 20-ны байдлаар Увс аймгийн Баруунтуруун, Завханы Нөмрөг, Тосонцэнгэл, Цагаанхайрхан, Тэлмэн, Цагаанчулуут, Тэс, Эрдэнэхайрхан, Хөвсгөлийн Жаргалант, Чандмань-Өндөр, Их-Уул, Шинэ-Идэр, Булганы Баян-Агт, Бугат, Сэлэнгийн Ерөө, Хэнтийн Биндэр, Батширээт, Баян-Овоо, Баян-Адрага, Норовлин, Гурванбаян, Өмнөдэлгэр, Дадал, Сүхбаатарын Түмэнцогт суманд 11-20 см цас тогтжээ.
Хэнтийн ихэнх, Ховд, Увс, Завхан, Хөвсгөл, Булган, Орхон, Сэлэнгэ, Дархан-Уул, Төв, Дорнод, Сүхбаатар, Дорноговийн зарим сумын нутагт 6-10 см, Төв, Сүхбаатар аймгийн ихэнх, Баян-Өлгий, Увс, Ховд, Завхан, Говь-Алтай, Хөвсгөл, Архангай, Баянхонгор, Өвөрхангай, Дундговь, Говьсүмбэр, Дорноговийн зарим сум 1-5 см цастай байна. Ирэх сард Увс, Завханы хойд, Хөвсгөлийн баруун талын сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас хүйтэн, төвийн нутгийн өмнөд, говийн бүсийн нутгаар бага зэргийн дулаан, бусад нутгаар олон жилийн дундаж орчим, хур тунадас ихэнх нутгаар олон жилийн дундаж орчим байх төлөв гарчээ.
2020 оны нэгдүгээр сард Увс, Завханы хойд, Хөвсгөлийн баруун талын сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас хүйтэн, Дорноговь, Сүхбаатар, Өмнөговь, Дундговийн зүүн, Дорнодын өмнөд хэсгээр бага зэрэг дулаан байна гэсэн урьдчилсан мэдээ гарсан байна.
3.2 сая мал отор нүүдэл хийж байна
2019-2020 оны өвөл, хавар 22 мянга гаруй өрхийн 10 сая гаруй мал отроор, 57.5 сая мал суурин өвөлжөө, хаваржаандаа байх тооцоо гарчээ. Өнөөдрийн байдлаар Архангай, Булган, Дундговь, Өвөрхангай, Төв аймгийн 3.2 сая мал Архангай, Булган, Говьсүмбэр, Хэнтий, Сүхбаатар, Төв аймагт отор нүүдэл хийж байна.
Зуншлага муу, гантай байсан аймгуудын малыг улсын тусгай хэрэгцээний аймаг дундын Чилэн, Хөх дэл, Малах, Хэрлэнбаян-Улааны отрын бүс нутагт оруулж байгааг Хүнс, хөдөө аж ахуйн дэд сайд Ж.Сауле хэлэв. 2019-2020 онд аймаг дундын отрын есөн бүс нутагт 11 аймаг, Улаанбаатар хотоос 600 орчим мянган толгой малыг өвөлжүүлж, хаваржуулахаар шийдвэрлэжээ. Малчид өвс, тэжээл, сүрэл, дарш, давс, хужрынхаа 90 гаруй хувийг бэлтгэсэн дүн гарсан байна. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргүүдийн өвс, тэжээлийн аюулгүйн нөөцийн бэлтгэл 70 хувьтай байгааг дэд сайд Ж.Сауле танилцууллаа.
Он дуустал 464 мянган тонн сайжруулсан түлш нийлүүлнэ
2019 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр хүртэл хугацаанд иргэдэд 464 мянган тонн сайжруулсан түлш нийлүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байгаа тухай Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан танилцуулав. Хотын захиргаа 2019-2020 оны халаалтын улиралд айл өрхүүдийг 600 мянган тонн сайжруулсан түлшээр хангах юм. Нийслэлийн хэмжээнд сайжруулсан түлшний хангамжийн найм, дундын 37, борлуулалтын 384 цэг ажиллаж байна.
Сайжруулсан түлшнээс авсан 31 дээжийг дотоодын тав, гадны гурван лабораторид шинжлүүлэхэд хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд ноцтой сөрөг нөлөө үзүүлэх эрсдэлтэй химийн элемент, эрдэс илрээгүй, ахуйн хэрэгцээнд ашиглахад аюулгүй гэж гарчээ.
11 дүгээр сарын Улаанбаатар хотын агаар дахь агаар бохирдуулах бодисын дундаж агууламжийг өмнөх оны мөн үеийн дундаж агууламжтай харьцуулахад PM2.5 тоосонцор 59мкг/м3-ээр буюу 55%-иар, PM10 тоосонцор 80мкг/м3-ээр буюу 38%-иар бага, хүхэрлэг хий 13мкг/м3-ээр их, азотын давхар исэл өмнөх жилийн түвшинд байна.
Зургаан аймгийн 35 суманд өвөлжилт хүндрэх эрсдэлтэй байна
Шадар сайдын гаргасан тушаалын дагуу Улсын Онцгой комиссын нарийн бичгийн дарга, хурандаа М.Энх-Амараар ахлуулсан Шуурхай бүлэг орон нутагт ажилласан байна.
Шуурхай бүлэг Булган аймгийн Рашаант суманд Улсын Онцгой комиссын өргөтгөсөн хурал хийж Архангай, Булган, Өвөрхангай, Төв аймгийн Засаг дарга, дээрх аймгуудын 30 сумын Засаг даргыг оролцуулжээ. Тухайн аймаг, сумдад отор нүүдэл хийж буй малыг хөөж туухгүй байх, малчдаас малын хөлийн татвар, хураамж авахгүй байх, малчдын өөрсдийнх нь үүрэг, хариуцлагыг чангатгаж, отроор өвөлжих малчин нэг бүртэй гэрээ байгуулах, малчид, иргэдэд төрийн үйлчилгээг саадгүй хүргэх үүрэг, даалгавар өгсөн байна.
Шуурхай бүлэг гамшгийн эрсдэлийн үнэлгээ хийн:
– Архангай аймгийн Өгийнуур, Хотонт
– Дундговь аймгийн Адаацаг, Баянжаргалан, Луус, Өлзийт, Өндөршил, Хулд, Цагаандэлгэр
– Завхан аймгийн Баянтэс, Тэс, Түдэвтэй
– Өвөрхангай аймгийн Баруунбаян-Улаан, Бат-Өлзий, Баянгол, Баян-Өндөр, Богд, Бүрд, Гучин-Ус, Хайрхандулаан, Нарийнтээл, Өлзийт, Сант, Тарагт, Төгрөг, Есөнзүйл, Зүүнбаян-Улаан
– Хөвсгөл аймгийн Цэцэрлэг, Тариалан
– Төв аймгийн Баян-Өнжүүл, Бүрэн, Дэлгэрхаан, Өндөрширээт, Эрдэнэсант суманд өвөлжилт хүндрэх эрсдэлтэй гэж үзжээ.
Холбогдох албан тушаалтнуудын мэдээллийг сонссоны дараа Монгол Улсын Шадар сайд, Улсын Онцгой комиссын дарга Ө.Энхтүвшин хэд хэдэн үүрэг, даалгавар өглөө.
Тухайлбал отрын малчдаас татвар, хураамж авахгүй байх, өвөлжилт хүндэрч болзошгүй зарим аймаг дахь хаагдсан зам, давааг нээх, айл өрхийг нүүлгэн шилжүүлэх, малчид, иргэдэд төрийн үйлчилгээ үзүүлэх, отрын штаб байгуулах, малчдыг хашаа, саравчиндаа хаалт хийх, малаа ойр хариулах, бага насны хүүхдийг малд явуулахгүй байх, шуурганд төөрөх, малтайгаа уруудах, осгох, амь насаа алдах зэргээс сэргийлж ажиллахыг даалгав.
Цаашид улсын тусгай хэрэгцээнд шинээр отрын бүс бий болгох талаар судалж Засгийн газарт танилцуулах, үлийн цагаан оготно зэрэг бэлчээрийн хортон мэрэгч амьтдын устгалыг гурав, дөрөвдүгээр сард чанартай хийх, отор нүүдэл эрс нэмэгдэж байгаа аймгуудад өвс, тэжээл, шаардлагатай хөрөнгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргах асуудлыг яаралтай шийдэх, өвөлжилт хүндэрсэн зарим аймгийн Эрүүл мэндийн төвд шуурхай албаны автомашин өгөх, эм, эмнэлгийн хэрэгслээр хангах зэргийг үүрэг болгов.
Мөн “Налайхын дулааны станц” ТӨХК-ийн нүүрсний хангамжийг тогтвортой байлгах зорилгоор галт тэргээр тээвэрлэж байгаа нүүрсийг Хонхор өртөөнд буулгах, нүүрсний нөөцийг нь бүрдүүлж, найдвартай ажиллагааг нь хангахыг даалгав. Хот хоорондын болон орон нутгийн зорчигч тээврийн үйлчилгээнд онцгой анхаарч, зорчигчдын аюулгүй байдал, техникийн бүрэн бүтэн байдал хангасан жолооч ажиллуулахыг үүрэг болгов гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
